در دنیای مدرن و پیچیدهی تجارت و صنعت امروزه، اصطلاحات “حملونقل” و “لجستیک” اغلب بهاشتباه و بهصورت جایگزین یکدیگر استفاده میشوند. اما این دو مفهوم، اگرچه مرتبط هستند، تفاوتهای اساسی و مهمی دارند. در این مطلب، به بررسی ارتباطات و تفاوت لجستیک و حملونقل خواهیم پرداخت.
تعریف حمل و نقل
حملونقل به فرایند جابهجایی کالاها، افراد یا حیوانات از یک مکان به مکان دیگر اشاره دارد. این جابهجایی میتواند از طریق وسایل مختلف مانند کامیون، قطار، کشتی یا هواپیما انجام شود. حملونقل عمدتاً به موارد زیر توجه دارد:
- روشها و وسایل حملونقل: انتخاب بهترین وسیله برای جابهجایی کالاها بسته به نوع، وزن و حجم آنها.
- مسیرها و زمانبندی: تعیین بهترین مسیر و زمان برای حملونقل بهمنظور کاهش هزینه و زمان.
- امنیت و سلامت کالاها: تضمین اینکه کالاها بهصورت سالم و بدون خسارت به مقصد میرسند.
لجستیک به چه معناست؟
لجستیک مفهومی گستردهتر از حملونقل است و شامل برنامهریزی، اجرا و کنترل کارآمد و مؤثر جریان کالاها، خدمات و اطلاعات از نقطه تولید تا نقطه مصرف میشود. در واقع حملونقل بخشی کوچک اما مهم از خدمات لجستیک به شمار میرود. لجستیک شامل جنبههای مختلفی از جمله:
- مدیریت زنجیره تأمین: هماهنگی و مدیریت تمام فرایندها از تولید تا تحویل نهایی.
- انبارداری و موجودی کالا: نگهداری کالاها بهصورت منظم و مدیریت موجودی بهینه.
- بستهبندی و برچسبگذاری: آمادهسازی کالاها برای حملونقل و تحویل.
- مدیریت سفارشات و توزیع: پردازش سفارشات و مدیریت فرایند تحویل به مشتریان.
به عبارت سادهتر، حملونقل بخشی از لجستیک است. حملونقل بر جابهجایی فیزیکی کالا تمرکز دارد، درحالیکه لجستیک بر کل زنجیره تأمین نظارت دارد. در ادامه این مطلب چند نمونه از فعالیتهای حملونقل و لجستیک را بیان میکنیم:
فعالیتهای حمل و نقل:
- رانندگی کامیون
- پرواز با هواپیما
- قایقرانی
- رانندگی با قطار
- تحویل بسته
فعالیتهای لجستیک:
- مدیریت موجودی
- انبارداری
- بستهبندی
- ارسال
- برنامهریزی زنجیره تأمین
- مدیریت سفارش
پس در واقع میتوان اینطور بیان کرد که لجستیک شامل طیف گستردهتری از فعالیتها نسبت به حملونقل است. یک زنجیره تأمین کارآمد به عملکرد روان همه این فعالیتها متکی است.
مزایای استفاده از یک شرکت لجستیک
- کارایی: شرکتهای لجستیک میتوانند با بهینهسازی زنجیره تأمین شما، به شما کمک کنند تا کارآمدتر عمل کنید.
- کاهش هزینه: اینگونه شرکتها میتوانند با مذاکره با حملونقلکنندگان و یافتن بهترین مسیرها برای حملونقل کالا، به شما کمک کنند تا در هزینهها صرفهجویی کنید.
- خدمات به مشتری: شرکتهای لجستیک میتوانند خدمات به مشتری را با ارائه ردیابی محموله و بهروزرسانیهای وضعیت به شما کمک کنند.
- تخصص: شرکتهای لجستیک دارای تخصص و دانش لازم برای مدیریت پیچیدهترین زنجیرههای تأمین هستند.
اگر به دنبال راههایی برای بهبود زنجیره تأمین خود هستید، استفاده از یک شرکت لجستیک میتواند یک گزینه عالی باشد. آنها میتوانند به شما کمک کنند تا کارآمدتر عمل کنید، هزینهها را کاهش دهید و خدمات به مشتری را ارتقا دهید.
تفاوتهای کلیدی بین حملونقل و لجستیک
دامنه فعالیتها:
حملونقل محدود به جابهجایی فیزیکی کالاها و انتخاب روش و وسیله حملونقل مناسب است؛ اما لجستیک شامل مدیریت کلیه فرایندها و فعالیتهای مرتبط با جریان کالاها، از تولید تا مصرف، میشود.
اهداف:
حملونقل تمرکز بر انتقال سریع، ایمن و بهصرفه کالاها از یک نقطهبهنقطه دیگر دارد درصورتیکه لجستیک بهینهسازی کل زنجیره تأمین و افزایش کارایی و کاهش هزینهها در تمام مراحل از تولید تا تحویل نهایی را هدف قرار میدهد.
اجزا و فعالیتها:
حملونقل شامل وسایل حملونقل، مسیرها، و زمانبندی است درحالیکه لجستیک شامل برنامهریزی، انبارداری، مدیریت موجودی، بستهبندی، توزیع و حتی خدمات پس از فروش میشود.
مقیاس و تأثیر:
بهطورکلی حمل و نقل فعالیتی مستقل است که بهصورت جزئی از زنجیره لجستیک عمل میکند؛ اما لجستیک سیستم جامع و کلانی است که حملونقل یکی از اجزای آن محسوب میشود.
